OPIS PROGRAMU OPERACYJNEGO INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko zgodnie z Narodowymi Strategicznymi Ramami Odniesienia (NSRO) na lata 2007-2013 wspierającymi wzrost gospodarczy i zatrudnienie, zaakceptowanymi w dniu 7 maja 2007 r. przez Komisję Europejską, stanowi jeden z programów operacyjnych będących podstawowym narzędziem do osiągnięcia założonych w niej celów przy wykorzystaniu środków Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
CEL GŁÓWNY
Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej.
CELE SZCZEGÓŁOWE
Wzrost atrakcyjności Polski i regionów będzie osiągnięty dzięki inwestycjom w pięciu obszarach mających największe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski i jej regionów – w sektorach transportu, środowiska, energetyki, kultury i ochrony zdrowia – poprzez realizację następujących celów szczegółowych Programu:
- Budowa infrastruktury zapewniającej, że rozwój gospodarczy Polski będzie dokonywał się przy równoczesnym zachowaniu i poprawie stanu środowiska naturalnego.
- Zwiększenie dostępności głównych ośrodków gospodarczych w Polsce poprzez powiązanie ich siecią autostrad i dróg ekspresowych oraz alternatywnych wobec transportu drogowego środków transportu.
- Zapewnienie długookresowego bezpieczeństwa energetycznego Polski poprzez dywersyfikację dostaw, zmniejszenie energochłonności gospodarki i rozwój odnawialnych źródeł energii.
- Wykorzystanie potencjału kultury i dziedzictwa kulturowego o znaczeniu światowym i europejskim dla zwiększenia atrakcyjności Polski.
- Wspieranie utrzymania dobrego poziomu zdrowia siły roboczej
- Rozwój nowoczesnych ośrodków akademickich, w tym kształcących specjalistów w zakresie nowoczesnych technologii.
Zgodnie z celem głównym programu wybór priorytetów oraz działań odpowiada obszarom, które mają podstawowe znaczenie dla wzrostu atrakcyjności Polski i jej regionów. Są to:
- Priorytet I: Gospodarka wodno-ściekowa
- Priorytet II: Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi
- Priorytet III: Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska
- Priorytet IV: Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska
- Priorytet V: Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych
- Priorytet VI: Drogowa i lotnicza sieć TEN-T
- Priorytet VII: Transport przyjazny środowisku
- Priorytet VIII: Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe
- Priorytet IX: Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna
- Priorytet X: Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii
- Priorytet XI: Kultura i dziedzictwo kulturowe
- Priorytet XII: Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia
- Priorytet XIII. Infrastruktura szkolnictwa wyższego
- Priorytet XIV: Pomoc techniczna – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
- Priorytet XV: Pomoc techniczna – Fundusz Spójności
INSTYTUCJE UCZESTNICZĄCE W REALIZACJI PROGRAMU
OŚ PRIORYTETOWA | INSTYTUCJA POŚREDNICZĄCA |
Gospodarka wodno-ściekowa | minister właściwy ds. środowiska |
Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi | minister właściwy ds. środowiska |
Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska | minister właściwy ds. środowiska |
Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska | minister właściwy ds. środowiska |
Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych | minister właściwy ds. środowiska |
Drogowa i lotnicza sieć TEN-T | minister właściwy ds. transportu |
Transport przyjazny środowisku | minister właściwy ds. transportu |
Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe | minister właściwy ds. transportu |
Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna | minister właściwy ds. gospodarki |
Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii | minister właściwy ds. gospodarki |
Kultura i dziedzictwo kulturowe | minister właściwy ds. kultury i ochrony dziedzictwa narodowego |
Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia | minister właściwy ds. zdrowia |
Infrastruktura szkolnictwa wyższego | minister właściwy ds. szkolnictwa wyższego |
FINANSOWANIE PROGRAMU
Wielkość środków wspólnotowych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w latach 2007–2013 wyniesie ok. 41,9% (27,9 mld euro) całości środków funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności przeznaczonych na realizację programów operacyjnych Celu „Konwergencja”11.
Łączna wielkość środków finansowych z Unii Europejskiej zaangażowanych w realizację Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 wyniesie 27 913 683 774 euro. Wysokość wkładu krajowego szacuje się na ok. 11 mld euro i zależeć będzie od poziomu dofinansowania poszczególnych projektów.
Wkład wspólnotowy zaangażowany w realizację programu pochodzić będzie ze środków:
- Funduszu Spójności – 22 176 353 774 euro,
- Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – 5 737 330 000 euro.
Źródło: http://www.pois.gov.pl/Dokumenty/Strony/Dokumenty.aspx
Fundusz Spójności
Fundusz Spójności, inaczej zwany Funduszem Kohezji lub Europejskim Funduszem Kohezji, jest czasowym wsparciem finansowym dla krajów Unii Europejskiej, których Produkt Krajowy Brutto nie przekracza 90% średniej dla wszystkich państw członkowskich. Do powstania Funduszu Spójności doszło w dużej mierze poprzez przyjęcie do Unii Europejskiej państw słabiej rozwiniętych niż jej dotychczasowi członkowie. Fundusz Spójności powstał na mocy postanowień art. 161 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.
Głównym celem Funduszu jest zminimalizowanie różnic pomiędzy krajami, których poziom ekonomiczny odbiega od średniej UE. Unia Europejska dąży przede wszystkim do równomiernego i stabilnego rozwoju, a także usunięcia dysproporcji w rozwoju pomiędzy krajami członkowskimi. Fundusz Spójności ma za zadanie służyć otwieraniu się gospodarek najsłabszych krajów na kontakty z liderami rozwoju Unii Europejskiej. Z Funduszu Spójności finansowane są projekty z sektorów transportu oraz ochrony środowiska. Korzystanie ze środków funduszu pomogą Polsce wywiązać się z zobowiązań akcesyjnych.
Finansowanie przedsięwzięć z Funduszu Spójności oparte jest na zasadzie współfinansowania. Projekty inwestycyjne mogą być wsparte maksymalnie do wysokości 85% wydatków kwalifikowalnych. Strona Polska jest zobowiązana do zagwarantowania środków na pozostałe finansowanie z innych źródeł.
O środki z Funduszu Spójności mogą ubiegać się jednostki samorządu terytorialnego, ich związki lub inne podmioty – m.in. przedsiębiorstwa, w których 100% udziałów posiada gmina.